nas na filosofe koji su ukazivali na razliku između Hristovog učenja i onoga što podrazumevamo pod hrišćanstvom. Ujedno, ovo je prilika da se podsetimo Migela de Unamuna , velikog španskog esejiste, književnika, pesnika i filosofa, kojeg je smrt pohodila baš 31. decembra, 1936. godine.

, već da je stav prema životu, da se ticala života u Crkvi, tj. zajednice sa Bogom. Navešću jedan primer iz novije istorije. Radi se o događaju iz života Miguela de Unamuna . Putujući kroz Španiju, a u periodu kada je bio ateista, Unamuno je razgovarao sa jednim seljakom koji se bavio poljskim poslovima i u jednom momentu ga je pitao da li

, koji je u XIX veku, kao i on sagledao egzistencijalnu krizu čoveka uošte, koja postaje kasnije predmet istraživanja Hajdegera, Jaspersa, Sartra, Kamija, Unamuna . U mnogo čemu je svojim paradoksima inspirisao i Kanta za njegovo učenje o antinomijama.

" sacinjena je od deset Bekerovih pisama u kojima se obracao madridskim prijateljima i citaocima. Pisama su uticala na niz potonjih sjajnih spanskih pisaca: Unamuna Macada Himenesa Ortegu i Gaseta... "

časopisu La Nación iz Buenos Airesa decembra 1940, i eseju Srce i glava, objavljenom u istom časopisu, jula 1927. Unamuna , svakako je najznačajniji i najpoznatiji španski mislilac modernog doba. Gotovo da bi se moglo reći da su sve tegobne metamorfoze i katarze španskog društva u

i komentara na filozofiju, književnost, istoriju, politiku, na aktuelne i univerzalne teme, ujedinjen uvek polemički nastrojenim i vitalizmom prožetim duhom Unamuna , ova specifičan tekst može se čitati i kao esej i kao pripovest, ali svakako sa velikim zanimanjem kao izazov na domišljanje.

Bhagavadgite i Iz kineske lirike i prevodi iz Firdusija i tako sve do Jesenjina, Bodlera i dalje. Prevođen je i Montenj (D. Frtunić) i unatrag do Odiseje i unapred do Unamuna . Bili su svi pravci i svi sistemi, i time se da objasniti naš renesans od 1903 - 1918, kao i onaj, manji ali dobar, između 1923. i 1935. Bilo je svih evropskih i američkih

li biste nekog posebno istakli? Unamuna (Miguel de Unamuno), Ramona Mariju de Valje Inklana (Ramón María de Valle Inclán), sahranu političara Pabla Iglesijasa (Pablo Iglesias), kao i brojne druge, manje

njegovog života koji se možda nisu desili. Da li je etički pisati o nečijoj strasti, očaju, nadi, koji možda nisu postojali? Sve što mi pada na um je ona misao Miguela de Unamuna , koji kaže da Don Kihot nije manje istinit od Servantesa, niti su Hamlet i Magbet manje istiniti od Šekspira. Tako i Spinoza koji živi u ovom romanu i ovoj drami nije

komunistima i masonima, čak i sa liberalnim vonjem, a nije zaboravljena ni inteligencija (Frankov general Miljan Astraj, na Univerzitetu u Salamanki, u prisustvu Unamuna , uzvikuje: Smrt inteligenciji). Najpre je na smrt osuđeno i streljano najmanje 50 hiljada Španaca, onih koji su na bilo koji način pomagali republikance.

rečenica iz uvodnog citata: Unamuna , Augusto Peres, vodi sa svojim stvaraocem, don Migelom, a o čemu je kod nas veoma uvjerljivo pisao Ivo Tartalja u vezi s Andrićevom prozom, a u poređenju s

. Biće, dakle, riječi o četvorici pisaca koji bi mogli biti metonimijska zamjena za četiri orijentacije u savremenoj prozi, odnosno romanu. Spomenućemo Džojsa, Unamuna , Solženjicina i Orvela.

koji sumnja u svoj razum. Težnja za nemogućim i nada u nemoguće su donkihotske, apsurdne, tragične, često lude i smiješne, ali bez njih nema života. Don Kihot je, za Unamuna , simbol nove vjere, španski Hrist, nosilac lude, apsurdne nade. Don Kihot je, dakle u Unamunovoj interpretaciji, nosilac filosofsko-religijske poruke.

, i ukupnim značenjem, Unamunova knjiga Život Don Kihota i Sanča (1905) kazuje da su književni junaci stvarniji od njihovih stvaraoca. Mjereni besmrtnošću a to je za Unamuna jedino relevantno mjerilo, književni junaci su daleko stvarniji - ma koliko oni bili fiktivni - od svojih autora koji su ili pod zemljom, ili će uskoro na taj put.

besmrtnost. Lik je iznad ličnosti, književni junak iznad svog autora, fiktivni svijet stvarniji je od takozvane stvarnosti. Riječ tvorac, u smislu pisac, autor, od Unamuna je uvijek ironično intonirana. U prologu trećem izdanju svoje knjige o Don Kihotu i Sanču Unamuno piše: "A koliko god su - ne samo u prošlosti - Don Kihot i Sančo