dopusti ustanoviti na Topli ( kod Hercegnovoga ) komunitad ( opštinu ) po primjeru na druge već osnovane opštine u Boki. Na kakav je odziv i raspoloženje naišla ova deputacija u Mlecima, najbolje se vidi iz rukopisne knjige, koja se još i danas čuva u arhivu hercegnovske opštine, pod naslovom: Raccolta di Decreti, Terminazioni et Attestati emanati a favore della Fedelissima Comunita di Topla. Composta dei Territoriali di Castel Nuovo et erretta merce la Publica Grazia nel luogo medesimo di Topla sopra le Supplicazioni degl Infrascritti suoi Ambasciatori Co. Illia Cvitovich, Co. Nicolo Zlocovich, Co. Dragutin Magazinovich, Co. Michiel Comlenovich, detto Maglaevich. Dužd mletački Jovan Kornelije dade tom prilikom izaslanicima slijedeći dukal, koji donosimo u cijelosti :

robom ili bez kojih ona ne biva: ulište, presjed, sud od pčela, trmka ( alveare ), jagnjilo, mesto dje se ovce jagnje, jagnjit, ojagnjit, ustrojit, ovit, ujalovit, počistit ( castrare ), štaviti ( conciare ), štava ( concia ). Često su oni, po zlu i po dobru, dolazili pred sudove, i to se ovde lepo vidi, u leksici, kao i u frazeologiji; Budmani beleži reči kao što su parnica ( causa, lite ), pârica, pârnica ( luogo dove si fanno le liti ), prijeti se, nosit se c kim ( litigare ); otimat ( diffendere la causa ), ko ppu, ko li otima ( chi ha litigato, e chi diffeso ), vesija, vasija ( procuratore ), odstojnik, odvjetnik, taoc, odvjetonik ( ostaggio, mallevadore, piegio ), opravdat se, odaprit se ( giustificarsi ), ili fraze, kakve su: jeci, li razabro parnicu Petrovu ( sei stato a sentire la causa di Pietro ), opadit jednoga na prava Boga

, sporim karavanom, i valjalo mu je mnogo puta dragoceni tovar posadit na konja ( metter a cavallo ) i odsadit s konja ( levar dal cavallo ). Nije se smeo ni nadati da će ići spokojno i bez opasnosti, i da će svuda lako nalaziti prijehod ( passaggio ); naprotiv, čekali su ga krš ( disastrosità ) i mesta pustošna ili divjačna i mnogi neprohodi, i put loman ( strada difficoltosa ), a na njima, često, i rudine ( colline o campi pietrosi ), i klanac i vrlet ( luogo aspro ), i jaz ( fosso d ' acqua ), i slizano kamenje, sliz ( luogo che scivola ), čak i propas, hambis ( abisso ); pred njim su se, ili oko njega, često nalazili nasip ( terrapieno ), šanac ( steccato ), šarampov ( balloardo ), tabor ( trinciera ); bivao je primoran katkad priskočit sklad ( saltare il fosso ), kretati se vodotekom ( per la strada dell ' acqua ), savlađivati opasne presrti ( erture ), a mogao je, naravno ,

) i odsadit s konja ( levar dal cavallo ). Nije se smeo ni nadati da će ići spokojno i bez opasnosti, i da će svuda lako nalaziti prijehod ( passaggio ); naprotiv, čekali su ga krš ( disastrosità ) i mesta pustošna ili divjačna i mnogi neprohodi, i put loman ( strada difficoltosa ), a na njima, često, i rudine ( colline o campi pietrosi ), i klanac i vrlet ( luogo aspro ), i jaz ( fosso d ' acqua ), i slizano kamenje, sliz ( luogo che scivola ), čak i propas, hambis ( abisso ); pred njim su se, ili oko njega, često nalazili nasip ( terrapieno ), šanac ( steccato ), šarampov ( balloardo ), tabor ( trinciera ); bivao je primoran katkad priskočit sklad ( saltare il fosso ), kretati se vodotekom ( per la strada dell ' acqua ), savlađivati opasne presrti ( erture ), a mogao je, naravno, i zgriješit put ( sbagliare la strada ) Nailazila su i razna druga iskušenja, strah ( paura ,

) i dočetak ( "svrha, početak" ) našli su u spisima Stijepa Rusića iz druge polovine XVIII veka, a obe je pribeležio tridesetak godina pre Rusića njegov sugrađanin Simo Budmani; za reč pravdina ( "pravica" ) primer su dali iz Milićevićevog Pomenika, iako je on znatno kasniji od primera u Budmanijevim zapisima, kao što im je žežnica ( "ugljara, ugljenica" ) najpre pala u oči u Etnografskom zborniku, iz našega doba, a bilo ju je i kod Budmanija, čak i s preciznim objašnjenjem ( " luogo dove si fanno i carboni "). Isto tako njima su izmakla iz vida i naročita značenja nekih reči o kojima je obaveštavao ovaj Dubrovčanin, a oni ih nisu imali: za pridvornik i pridvornica oni nemaju značenje" onaj koji ponekad služi "( chi qualche vilta serve ), za preslušnik ne znaju da može značiti i" špijun, izveštač "( spione, referendario" ), za reč bekavac mislili su da znači samo "tepavac ", kako su našli u Belostenčevom rečniku, a ona je mogla značiti i početnika u

manastira : luogo , ebbero di lui que padri, che lo chiamavano il Mattaccio, ne le pazzie che vi vi fece "[ 97 ] ) a još više svojom malom menažerijom, bog te pita kakvih ptica i majmuna, koju je seljakao svuda za sobom. [ 98 ]